НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн Монгол дахь суурин төлөөлөгч Эваристе Коуасси-Комлан  эдгээр өдрүүдэд орон нутагт ажиллаж буй. Манай аймагт өчигдөр /2024.12.5/ ажиллаж, аймгийн удирдлагуудтай уулзан  2025 оны хамтын ажиллагаа болон хамтран хэрэгжүүлж буй төсөл, хөтөлбөрүүдийн явцын талаарх мэдээллийг сонсов. 

Орхон аймаг НҮБ-ийн Хүүхдийн сантай уур амьсгалын өөрчлөлт, агаар орчны бохирдлыг бууруулах чиглэлээр  хамтран ажиллах санамж бичгийг хамтын  2022 онд  үзэглэсэн.  Агаар орчны бохирдлыг бууруулах чиглэлээр “Монгол гэр дулаалгын ЧИП багц” төслийг  хоёр дахь жилдээ хэрэгжүүлж буй. Өнөөдрийн байдлаар уг  төсөлд аймгийн 182 өрх хамрагдаж, нүүрсний хэрэглээнээс татгалзаад байна. 

Мөн нарны эрчим хүчний тусламжтай газрын гүнийн дулаан ашиглаж халаалтын систем шийдэх төсөл Яргуйт багийн 28 дугаар цэцэрлэг, багийн байранд хэрэгжиж буй. 

Яргуйт баг   6306  хүн ам,  1813 өрхтэй. 18 хүртлэх насны   2330  хүүхэд, айл өрхийн гэрт   623,   байшинд 1190   амьдардаг. Төвийн дулаанд холбогдох боломжгүй багийн байр болон 2-5 насны 197 хүүхэдтэй 28 дугаар цэцэрлэгийн халаалтыг газрын гүнийн дулаанаар шийдэх  дэвшилтэт технологийг нэвтрүүлэх төслийг хэрэгжүүлж байна.  Ингэснээр түүхий нүүрс хэрэглэдэг уурын зуухыг халж, цахилгаан халаалтаас гурав  дахин  бага хэмнэлт үүснэ гэх эдийн засгийн тооцоолол гарсан. 
Төслийн санхүүжилт нь 1,8 тэрбум бөгөөд Орхон аймгийн орон нутгийн төсвөөс 750 сая төгрөг, НҮБ-ын Хүүхдийн сангаас 1.1 тэрбум төгрөгийн санхүүжилттэй. Төслийн гүйцэтгэгчээр “Смарт Энержи групп” ХХК шалгарч, ирэх оны долдугаар сард дуусгахаар төлөвлөсөн гэх мэдээллийг гүйцэтгэгч компаниас өглөө. 

Энэхүү төсөл нь Монголд анх удаа дөрвөн төрлийн систем буюу нарны цахилгаан үүсгүүр, нарны дулааны коллектор,  агаар хөрс дулааны нацос, хөрс ус дулааны нацос гэсэн дөрвөн системээр хийгдэж буй гэдгээрээ онлцогтой. Аймгийн Засаг дарга Б.Зоригтбаяр төслийг гэрээнд заасан хугацаанд 100 хувь чанартай найдвартай хэрэгжиж дуусна гэдэгт итгэлтэй байгаагаа энэ үеэр илэрхийлсэн. 

Төслийн төлөвлөгөөгөөр тоног төхөөрөмжөө ирэх оны нэгдүгээр сарын 15-н гэхэд хүлээн авахаар төлөвлөжээ. Нарны цахилгаан үүсгүүрийн угсралтыг энэ сарын 25, техникийн өрөөний барилгын ажил энэ сарын 20-н гэхэд дуусах юм байна.  Харин цооногт дулаан солилцуурын хоолой суурилуулах  ажил ирэх оны нэгдүгээр сарын 30,  газар шорооны ухалт малталтыг зургаадугаар сарын 15, нарны вакум коллекторын угсралт суурилуулалт  ирэх оны нэгдүгээр сарын 30, хосолсон системийн холболт  зургадугаар сарын 30,  туршилт тохируулгыг  долоодугаар сарын  20 гэхэд хийж, тухайн сарын 30-нд техникийн болон улсын комисс хүлээлгэн өгөхөөр төлөвлөжээ. 

Төслийн үр дүнд эдийн засгийн үр ашигтай, байгаль орчинд ээлтэй, ашиглалтын зардал бага, дуу чимээ багатай гэхчлэн олон талын давуу тал бий болно. Түүнчлэн хүлэмжийн хийн ялгаралтыг  жилд 4878,8 тонноор бууруулна гэж тооцоолжээ. 

Түүнчлэн НҮБ-ын Хүүхдийн сангийн  баг улс орон даяар 11 настай охид, хөвгүүдэд  хийж буй папиллома вирусний дархлаажуулалтыг эрчимжүүлэхэх анхаарах, дархлаажуулалтын явц, тулгарч буй бэрхшээлийн талаар албаныхантай санал солилцдлоо.  Мөн энэ үеэр аймгийн БОЭТ-ийн нярайн тасагт шаардлагатай тоног төхөөрөмжийг хүлээлгэн өгөв.