Австрали Улсаас Монгол Улсын жендэрийн асуудалд ихээхэн ач холбогдол өгч дэмжиж ирсэнд талархал илэрхийлье. 2024 онд Австрали Улсын Засгийн газар эмэгтэйчүүдийн манлайллыг дэмжих, Монгол эмэгтэйчүүдийн уур амьсгалын өөрчлөлтийг даван туулах чадавхыг бэхжүүлэх зорилгоор 2.5 сая авсрали долларын санхүүжилт бүхий төслийг батлан хэрэгжүүлж байна.

Монгол Улс жендэрийн тэгш байдлыг хангах асуудал дээр сүүлийн жилүүдэд амжилттай ажиллаж байгаа гэдгийг хэлэх нь зүйтэй байх. Ялангуяа эрүүл мэнл, боловсролын салбарт ахиц гарч байгаа нь Дэлхийн эдийн засгийн форумаас гаргадаг Жэндэрийн зөрүүтэй байдлын индексээр (Global Gender Gap) харагдаж байна.

Уур амьсгалын өөрчлөлттэй холбоотой нийгэм, эдийн засгийн эрсдэлүүд бий болж байна. Иймд Монгол Улс Парисын уур амьсгалын өөрчлөлтийн хэлээлцээр (COP)-т нэгдэн идэвхитэй оролцож байгаагаас гадна энэ жил илгээх Үндэсний тодорхойлсон хувь нэмэр 3.0 (ҮТХН 3.0) баримт бичигт нийгэм, жендэрийн асуудлыг оруулахаар ажиллаж байна.

Монгол Улсад зуд, ган зэрэг гамшигт үзэгдэл тохиолдосны дараа бид зөвхөн хичнээн мал хорогдсон талаарх тоо л үлддэг. Харин хичнээн айл өрх өөрсдийн орлогоо алдсан, яаж амьдралаа залгуулсан, хичнээн хүүхэд хичээл сургуулиасаа хоцорсон түүнийгээ нөхөж чадсан уу, сэтгэл санааны дарамтанд орсон зэрэг асуудлууд чухал байна. Иймд орон болгон нөхөн сэргээх (recovery plan) төлөвлөгөөгөө жендэр талаас дахин нэг нягталж харах ёстой болов уу гэж бодож байна. Мөн түүнчлэн зөвхөн малын тоо толгойн хорогдолоос гадна айл өрх, эрэгтэй, эмэгтэй, хүүхдүүд, настай буурай, хөгжлийн бэрхшээлтэй хичнээн хүн өртсөн талаар тоо статистик гаргадаг болмоор байна.

Монгол Улс байгаль орчин, газрын менежментийн бодлогод жендэрийн тэгш байдлыг тусгаж, эмэгтэйчүүдийн үүрэг оролцоог хангахын чухлыг хүлээн зөвшөөрсөн. Үүнээс гадна, боловсрол бол өөрчлөлтийн үндэс гэж бид үздэг. Тиймээс бид боловсролын хөтөлбөрүүдээр дамжуулан бүх хүйсийн иргэдийг байгалийн нөөцийг зохистой удирдах, уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох чадвартай болгохыг зорьж байна. Энэ нь тэсвэртэй байдал, тогтвортой дадлыг бий болгоход чухал ач холбогдолтой.

Өнгөрөгч наймдугаар сард Улаанбаатар хотноо болсон Дэлхийн Эмэгтэйчүүдийн Форумын үеэр би “Байгаль орчны эмэгтэй манлайлагчдын бүлэг”-ийг байгуулах санаачилга гарган, эмэгтэйчүүдийн манлайллыг бодит ажил болгохыг зорьж байна.

Дараа жил Монгол Улс Цөлжилттэй тэмцэх тухай НҮБ-ын Талуудын 17 дугаар хурлыг зохион байгуулна. Энэхүү олон улсын конвенцын хувьд хүртэл жендэрийн эрх тэгш байдал чухал асуудал бөгөөд бид хүлээн авагч орны хувьд цөлжилт, бэлчээрийн болон мал аж ахуйн асуудалд жендэрийн тэгш байдлыг тусгахад анхаарч манлайлж ажиллах шаардлагатай юм.

Монгол Улсын Засгийн газар, Азийн хөгжлийн банктай хамтран уур амьсгалын өөрчлөлтийг хэрхэн даван туулах тал дээр бид олон улсын туршлага солилцох зорилгоор 2025 оны 5-р сарын 22-23 нд “Жендэрийн эрх тэгш байдал ба уур амьсгалын өөрчлөлт” олон улсын хурал зохион байгуулах гэж байгааг дуулгахад таатай байна.

Жендэрийн тэгш байдлыг хангахад олон талын оролцоо маш чухал болохыг онцлон тэмдэглээд олон талын оролцоог хангах чиглэлээр туршлага судалж, мэдлэг, ойлголтоо нэмэгдүүлж, талуудын чадавхыг бэхжүүлэхэд Та бүхнийг хамтран ажиллахыг хүсье.